Herpeswirus to czynnik wywołujący u kotów zakaźne zapalenie nosa i tchawicy. Jest on bardzo powszechny i występuje szczególnie często u kotów żyjących w dużych skupiskach. Herpeswirus jest jednym z zarazków wywołujących zespół wirusowo-bakteryjnych zapaleń górnych dróg oddechowych i spojówek, który znany jest potocznie jako koci katar. Co to za wirus, w jaki sposób się roznosi i jak zapobiegać zakażeniom? Jakie wywołuje objawy i jak leczyć koty, które zostały przez niego zaatakowane?
Koci herpeswirus – charakterystyka i drogi zakażenia
Koty oraz inne kotowate są atakowane przez herpeswirus kotów typu 1 (FHV-1). Posiada on dwuniciowe DNA oraz otoczkę lipidowo-glikoproteinową. Choć potrafi przetrwać jakiś czas w środowisku zewnętrznym w niskich temperaturach, to jednak w temperaturze powyżej 15°C ginie w ciągu 24 godzin. Jest on wrażliwy na promienie UV oraz powszechnie stosowane środki do dezynfekcji co sprawia, że poza organizmem kota dość szybko przestaje być zaraźliwy. Z tego względu głównym źródłem zakażeń herpeswirusowych są koty w trakcie aktywnej infekcji, również te przechodzące ją bezobjawowo. Najczęstsze zakażenia występują u kotów żyjących w skupiskach, ponieważ największe zagrożenie niesie bezpośredni kontakt, taki jak jedzenie ze wspólnych misek czy wylizywanie siebie nawzajem. Właśnie dlatego wirus ten stanowi największy problem w skupiskach kotów bezdomnych, schroniskach, a czasem także w hodowlach.
Herpeswirus u kota – objawy
Zakażenie herpeswirusem u kota powoduje objawy ze strony błony śluzowej nosa oraz spojówek. Początkowo pojawia się osłabienie, kichanie, surowiczy (przezroczysty i wodnisty) wypływ z nosa i oczu, obrzęk spojówek i spadek apetytu. Wirus najgroźniejszy jest dla kociąt do 3 miesiąca życia oraz zwierząt starszych o obniżonej odporności organizmu, a także kotów będących nosicielami wirusów FIV i FeLV. To właśnie u nich bardzo często dochodzi do nadkażeń bakteryjnych. Wypływ z surowiczego zmienia się wtedy w ropny, pojawiają się trudności z oddychaniem, ślinotok i odwodnienie. W dalszej kolejności może dochodzić do owrzodzeń rogówki, a nawet jej perforacji, powstawania zrostów oraz trwałego uszkodzenia wzroku. W niektórych sytuacjach oko zostaje uszkodzone tak mocno, że jedyną opcja pozostaje jego usunięcie. Inne poważne powikłania, mogące prowadzić nawet do śmierci zwierzęcia to zapalenie oskrzeli i płuc. Dorosłe koty mające dobrą odporność organizmu najczęściej przechodzą infekcję herpeswirusową łagodnie i mija ona samoistnie w ciągu 10 – 14 dni od wystąpienia pierwszych objawów.
Herpeswirus u kota – leczenie
Leczenie zakażenia herpeswirusowego niepowikłanego bakteryjnie opiera się na postępowaniu objawowym. Obecnie nie ma żadnych leków przeznaczonych dla kotów, które miałyby bezpośrednie działanie bójcze w stosunku do herpeswirusa. O wprowadzeniu konkretnego schematu leczenia decyduje lekarz weterynarii na podstawie badania klinicznego. Bardzo ważne jest odpowiednie nawodnienie i odżywienie, a także higiena oczu i nosa kota. Powinno się regularnie oczyszczać pojawiającą się wydzielinę, a w przypadku odmowy przyjmowania wody i posiłków – poić i karmić np. przy pomocy strzykawki. Warto zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w domu oraz zapewnić choremu zwierzęciu ciepło, ciszę i spokój. Polecane jest zastosowanie preparatów wspomagających odporność zawierających L-lizynę i beta-glukan. W każdym przypadku pogorszenia stanu zdrowia powinno się zgłosić swoje spostrzeżenia do lekarza weterynarii. W razie konieczności może on wprowadzić nawadnianie kroplówkowe, antybiotykoterapię ogólną i miejscową (np. krople do oczu), leki przeciwzapalne oraz mukolityczne, wspomagające usuwanie zalegającej wydzieliny. Dokładny schemat leczenia zależy od konkretnego przypadku i przebiegu choroby.
Dietą, która bardzo mocno wspiera organizm kota jest dieta BARF. Więcej o niej się dowiesz z artykułu ,,Dieta BARF dla psa i kota – co musisz o niej wiedzieć?”.
Czy po przechorowaniu kot może zachorować ponownie?
Koty, które przeszły zakażenie herpeswirusowe w większości przypadków stają się bezobjawowymi nosicielami wirusa. Kamufluje się on w zwojach nerwu trójdzielnego i potrafi aktywować się ponownie w momencie osłabienia odporności kota. Może się tak zdarzyć w takich sytuacjach jak: silna sytuacja stresowa (np. wyjazd opiekunów, zmiana miejsca zamieszkania czy pojawienie się nowego domownika), konieczność długotrwałego stosowania leków sterydowych (w przypadku niektórych chorób) lub pojawienie się choroby układowej osłabiającej organizm. Dość często dochodzi do nawrotów choroby herpeswirusowej u kotów zarażonych wirusem FIV odpowiedzialnym za koci niedobór odporności oraz FeLV wywołującym kocią białaczkę.
Zapobieganie zakażeniom herpeswirusowym u kotów
Jak ograniczyć rozprzestrzenianie herpeswirusa? Najważniejsze metody to zachowywanie szczególnej higieny oraz unikanie zatłoczenia w skupiskach kotów (zwłaszcza w schroniskach dla zwierząt i hodowlach), izolowanie chorych zwierząt, a także kociąt, które nie ukończyły podstawowego cyklu szczepień. Bardzo istotne jest stosowanie szczepień ochronnych, które powinny być wykonane u jak największej liczby osobników. Choć szczepienie nie chroni w 100% od zachorowania, to zdecydowanie ogranicza wystąpienie ciężkich objawów choroby. Ważne jest również minimalizowanie występowania sytuacji stresowych mogących prowadzić do osłabienia odporności i reaktywacji wirusa.
Koniecznie przeczytaj artykuł ,,10 objawów choroby u kota”.
