Choroby pasożytnicze są wśród psów bardzo powszechne. Nawet jeśli pilnujesz swojego pupila, by nie zjadał na spacerach nic podejrzanego i podajesz mu odpowiednio przygotowane jedzenie, szansa, że zarazi się pasożytami, może być wciąż duża. Wystarczy, że po spacerze wyliże łapy, pogryzie buty lub napije się wody z kałuży. Formy inwazyjne pasożytów są stale obecne w środowisku i niewiele potrzeba, by dostały się do organizmu psa. Jakie robaki u psa są najbardziej powszechne? Jak zapobiegać zarażeniu?
Pasożyty u psa – drogi zarażenia
Pasożyty, które najczęściej diagnozuje się u psów to: glisty, tasiemce, tęgoryjce, giardie, a także włosogłówki, nicienie płucne, nicienie sercowe i kokcydia. W zależności od ich rodzaju, drogi inwazji bywają różne. Psy zarażają się często drogą pokarmową, zjadając jaja, larwy lub inne formy inwazyjne pasożytów – występują one powszechnie w środowisku i mogą być obecne w surowym mięsie z niesprawdzonego źródła, padlinie, czy w odchodach innych zwierząt. W przypadku tęgoryjca do zarażenia może dojść również przez skórę (najczęściej opuszki łap), nicienie sercowe są przenoszone przez komary, a nicienie płucne za pośrednictwem ślimaków. Dodatkowo szczenięta mogą się zarażać niektórymi pasożytami bezpośrednio od matki, jeszcze w okresie płodowym lub ssąc mleko.
Robaki u psa – objawy
Najczęściej spotykanymi objawami chorób pasożytniczych są:
- Biegunka
- Wymioty
- Chudnięcie mimo dużego apetytu
- Zmatowienie sierści
- Anemia
- Świąd
W niektórych przypadkach może dochodzić do wystąpienia objawów ze strony układu nerwowego takich jak otępienie, a nawet drgawki. Jeśli pies został zaatakowany przez nicienie płucne lub sercowe, można spodziewać się kaszlu, duszności, zaburzeń krzepnięcia krwi i nietolerancji wysiłkowej. Może nawet dojść do nagłej śmierci psa.
Diagnostyka chorób pasożytniczych u psa
Żeby zidentyfikować chorobę pasożytniczą, lekarz weterynarii najczęściej zleca badanie kału, a w przypadku podejrzenia nicieni płucnych i sercowych pobierze próbkę krwi. Czasem diagnoza jest oczywista – gdy inwazja jest bardzo duża, można zaobserwować robaki w kupie psa, a czasem nawet w wymiocinach. Próbka kału do badania musi być odpowiedniej wielkości. Często trzeba pobierać ją przez kilka dni, ponieważ zdarza się, że w pojedynczej próbce nie uda się odnaleźć jaj lub cyst, bo nie są one wydalane z kałem stale, tylko cyklicznie. Może też mieć to związek z cyklem rozwojowym danego pasożyta. Dlatego najczęściej lekarz weterynarii prosi o próbki kału z 3 różnych dni.
Wybrane rodzaje pasożytów u psa
Glisty (Toxocara canis)
Należą do robaków obłych. Żyją w jelicie cienkim psa, gdzie rozmnażają się i składają jaja, które wraz z kałem wydostają się do środowiska. Gdy jaja dostaną się do przewodu pokarmowego psa, wykluwają się z nich larwy. Migrują one następnie do płuc, powodując kaszel (charakterystyczny objawem glistnicy). Potem wraz z odkrztuszoną wydzieliną są one połykane i rozwijają się do formy dorosłej, zdolnej do rozmnażania i składania kolejnych jaj.
Tasiemce
U psów można spotkać różne gatunki tasiemców. Najpowszechniejsze z nich to:
- Tasiemiec psi (Dipylidium caninum)
- Tasiemiec wielojamowy (Echinococcus multilocularis)
- Tasiemiec bąblowcowy (Echinococcus granulosus)
- Tasiemce z rodzaju Taenia
Mimo że wszystkie należą do grupy robaków płaskich, drogi zarażenia oraz występujące objawy mogą być różne. Tasiemiec psi jest przenoszony za pośrednictwem pcheł i wszołów psich. Tasiemcem wielojamowym pies może zarazić się, zjadając padlinę lub polując na gryzonie. Tasiemiec bąblowcowy może występować w surowej wieprzowinie i baraninie z niepewnego źródła. Jaja tasiemców obecne są również w kale zarażonych psów i innych zwierząt. W przypadku zarażenia tasiemcem z rodzaju Taenia charakterystycznym objawem bywa tzw. „saneczkowanie”, czyli pocieranie przez psa zadem o podłoże. Dzieje się tak dlatego, że człony tasiemca wydostające się przez odbyt mogą powodować świąd tej okolicy ciała.
Tego typu objawy mogą też wystąpić przy problemach z gruczołami okołoodbytowymi u psa. Tutaj odsyłam Cię do artykułu ,,Zatkane gruczoły okołoodbytowe u psa – jak sobie z nimi radzić?”.
Tęgoryjce
Tęgoryjce należą do grupy robaków obłych, podobnie jak glisty. Żyją w jelicie cienkim i żywią się krwią swojego gospodarza powodując anemię i wyniszczenie organizmu.
Giardia
Giardia intestinalis to kolejny pasożyt atakujący psy. Należy on do typu wiciowców i jest organizmem jednokomórkowym. Nie da się go dostrzec gołym okiem. Zasiedlając przewód pokarmowy psa, uszkadza ściany jelita powodując przewlekłą lub nawracającą biegunkę, a czasem inwazja przebiega bezobjawowo. Giardia może zarażać zarówno psy, jak i koty oraz ludzi i jest bardzo trudna do zwalczenia. W mojej praktyce żywieniowej jest to niestety jeden z częściej spotykanych pasożytów wśród psów. Więcej o giardii dowiesz się z artykułu ,,Lamblia u psa – wszystko co musisz o niej wiedzieć”.
Nicienie płucne
Pies może się nimi zarazić zjadając ślimaki. Dorosłe osobniki przebywają w oskrzelach, tchawicy oraz tętnicy płucnej psa i powodują kaszel.
Nicienie sercowe
Przybyły do Polski z krajów śródziemnomorskich i stanowią coraz częstszy problem. Są przenoszone przez komary, a dorosłe osobniki zasiedlają tętnicę płucną oraz serce psa. Ich leczenie jest trudne i obarczone ryzykiem wystąpienia zatoru płucnego.
Odrobaczanie psa
Żeby pozbyć się pasożytów, stosuje się odpowiednie leki. Postępowanie bywa różne w zależności od konkretnego przypadku. W związku z tym, że wśród psów bardzo łatwo o zarażenie się robakami bytującymi w środowisku, najczęściej zaleca się odrobaczanie psa co 3 – 6 miesięcy. Jednak należy pamiętać, że leki odrobaczające potrafią dość mocno obciążać jelita. Dlatego ich profilaktycznie stosowanie może być kłopotliwe dla psów przewlekle chorych, zwłaszcza na choroby układu pokarmowego oraz dla psów o łagodniejszych brzuszkach. Ja zdecydowanie bardziej polecam cyklicznie badać kał np. co 3 miesiące i wtedy odrobaczać, jeżeli zachodzi taka konieczność. Taka praktyka jest lepszym obrazem profilaktyki, gdzie unikamy niepotrzebnych kłopotów ze strony układu pokarmowego.
W przypadku szczeniąt w pierwszym półroczu życia leki odrobaczające podaje się już 2 tygodnie po urodzeniu, a następnie co miesiąc. Jeśli występują niepokojące objawy, warto wykonać badanie kału lub krwi (w przypadku nicieni płucnych i sercowych). Lekarz weterynarii dopasowuje odpowiednie leczenie do konkretnego przypadku. Czasem trwa ono nawet kilka tygodni, a dodatkowo może być konieczna dokładna dezynfekcja środowiska życia psa (m.in. pranie posłań w wysokich temperaturach czy wapnowanie podwórka).
Zapobieganie pasożytom u psa
Chorobom pasożytniczym u psa trudno jest zapobiec, można jednak zmniejszyć prawdopodobieństwo zarażenia trzymając się na co dzień kilku zasad:
- podawać psu jedzenie ze sprawdzonych źródeł
- nie wybierać surowego mięsa gorszej kategorii, a skupiać się na kategorii spożywczej
- mrożenie mięsa może zabijać niektóre pasożyty
- zapobiegać zjadaniu przez psa padliny, gryzoni i ślimaków
- zapobiegać piciu wody z kałuż
- sprzątać po psie, by zmniejszyć ryzyko wtórnego zarażenia oraz przenoszenia choroby na inne zwierzęta
- regularnie badać kał psa
