IBD lub inaczej idiopatyczne zapalenie jelit u kota, to coraz powszechniej występująca dolegliwość. Jest ona często powodem występowania biegunek i wymiotów u kota.
Co to jest IBD u kota?
IBD odnosi się do grup chorób jelitowych, które najczęściej objawiają się wymiotami, biegunkami i problemami we wchłanianiu wartości odżywczych z pokarmu. To określenie stosuje się jednak, do wciąż słabo poznanych patologii jelitowych, ponieważ wciąż nie została zgodnie zaakceptowana definicja nieswoistego zapalenia u jelit.
W celu lepszego zobrazowania problemu IBD u kota, poniżej opiszę skrócony schemat wchłaniania wartości z pokarmu przez koci organizm.
W trakcie trawienia spożytego pokarmu najwięcej wartości odżywczych, zostaje wchłoniętych w jelicie cienkim. Ściany jelita cienkiego są zbudowane z kosmków przypominających palce. Pomiędzy kosmkami znajdują się szczeliny wyłożone komórkami zwanymi enterocytami. Możemy sobie wyobrazić, że palce naszych dłoni przedstawiają kosmki jelitowe, a przestrzenie pomiędzy palcami, to właśnie szczeliny z enterocytami.
Głównym zadaniem enterocytów jest wchłanianie składników odżywczych z pokarmu, a następnie przetransportowanie ich do krwioobiegu, które kolejno odżywią organizm. Enterocyty są bardzo istotnymi komórkami w organizmie zwierzęcia.
Tworzą się one u podstawy kosmków, w szczelinach i docierają, aż na ich szczyt. Komórki enterocytów są ciągle uzupełniane przez organizm, dzięki czemu u zdrowego zwierzęcia nie ma problemów ze wchłanianiem wartości odżywczych z pokarmu.
U kotów chorych na IBD struktura kosmków jest zaburzona. Kosmki stają się płaskie, skrócone, często również ze sobą połączone. Taka zmiana prowadzi do zmniejszenia liczby enterocytów, odpowiedzialnych za wchłanianie wartości odżywczych.
Dodatkowo stan zapalny wypełnia szczeliny między kosmkami, przez co zostają spłaszczone ściany jelit. Błona śluzowa jelit ulega uszkodzeniu oraz pogarsza się jej przepuszczalność. W konsekwencji może to doprowadzić do wycieku toksyn z jelita do krwioobiegu. Jest to zjawisko zwane dysbiozą jelit.
Objawy IBD u kota
Objawy IBD są często uzależnione od konkretnego miejsca jelit, które zostało zapalnie zmienione. Należy pamiętać, że obszar chorobowy może obejmować od jelit do dwunastnicy, a nawet jelita grubego. Zazwyczaj jednak problem dotyczy przedniego odcinka jelita cienkiego.
Do najpopularniejszych objawów IBD u kota możemy zaliczyć:
- biegunki;
- wymioty;
- wodobrzusze;
- spadek masy ciała;
- bóle brzucha;
- przelewanie w jamie brzusznej;
- wzdęcia i gazy;
- zgrubiałe pętle jelit;
- intensywne jedzenie trawy;
Toksyny krążące w krwioobiegu ostatecznie mogą wywołać silną ogólnoustrojową odpowiedź immunologiczną. Rezultatem tego mogą być alergie i nietolerancje pokarmowe.
Zaburzenia trawienia są niestety często również przyczyną wtórnych infekcji w organizmie kota. Jest to związane z tym, że układ pokarmowy odpowiada w ponad 50%, za odporność organizmu. Idiopatyczne zapalenie jelit może prowadzić również do niedoborów.
U kotów istnieje również korelacja pomiędzy chłoniakiem przewodu pokarmowego a przewlekłą chorobą IBD. Chłoniak jest jednym z najczęściej występujących nowotworów wśród kotów.
Przewlekła biegunka oraz wymioty mogą prowadzić do pojawienia się dodatkowego zapalenia i bliznowacenia błony śluzowej jelit. Zmiany te z kolei mogą ewoluować w komórki rakowe, które ostatecznie mogą przeistoczyć się w chłoniaka przewodu pokarmowego.
Jak wykryć IBD u kota?
Podstawową formą wstępnego zdiagnozowania idiopatycznego zapalenia jelit u kota jest przeprowadzenie właściwych badań krwi. Poza podstawowymi badaniami warto wykonać badanie oznaczające poziom kwasu foliowego oraz witaminy B12 w organizmie. Te dwa parametry potrafią stwierdzić, czy organizm zwierzęcia prawidłowo wchłania i przyswaja wartości pokarmowe z pożywienia. Obniżony poziom kwasu foliowego może świadczyć o zaburzonym wchłanianiu oraz występującej chorobie jelita cienkiego. Jeśli z kolei mamy nadmiar kwasu foliowego, to może świadczyć o innych problemach z układem pokarmowym.
Obniżony poziom kobalaminy, czyli witaminy B12 również może świadczyć o problemach jelitowych.
Przy okazji diagnozowania IBD warto sprawdzić kondycję trzustki. Do tego przydaje się, przeprowadzenie testów TLI oraz PLI świadczących o funkcjonowaniu trzustki. Wtórne zapalenie trzustki bardzo często towarzyszy kotom chorym na IBD.
Ostatecznym badaniem, niestety dość inwazyjnym, lecz czasami nieuniknionym jest biopsja, w celu znalezienia zmian w architekturze przewodu pokarmowego. To badanie powinno być ostatecznością.
IBD u kota – leczenie
W momencie, gdy zostało zdiagnozowane IBD u naszego kota, warto podjąć współpracę z lekarzem weterynarii wyspecjalizowanym w problemach układu pokarmowego. IBD jest bardzo złożonym problemem które wymaga doświadczonego i często również zróżnicowanego podejścia medycznego. Czasami IBD wymaga zastosowania odpowiedniego leczenia farmakologicznego, w celu poprawy kondycji układu pokarmowego zwierzęcia oraz zlikwidowania stanu zapalnego.
Kwestie, które warto omówić z lekarzem weterynarii to m.in. przyszłe szczepienia, stosowana dotychczas terapia lekowa, wszelkie zmiany w otoczeniu zwierzęcia w ostatnim czasie oraz ewentualny kontakt z materiałem toksycznym dla zwierzęcia, którego szczególnie należy unikać.
Zazwyczaj podczas skutecznej kuracji lekami, po odpowiednim czasie odstawia się je jeden po drugim, zaczynając od tego, który wywołuje najwięcej skutków ubocznych, czujnie obserwując przy tym kota.
Dieta dla kota z IBD
Dieta eliminacyjna
Postępowanie dietetyczne przy IBD u kota zaczyna się zazwyczaj od zastosowania łagodnej diety eliminacyjnej. Często również należy zwracać uwagę na stopień przetworzenia wykorzystywanych składników w diecie, dlatego też bardzo dobrze sprawdza się tutaj dieta gotowana lub dieta BARF. Jednak to często zależy od wyników badań krwi zwierzęcia.
Jeśli chcesz nauczyć się diety BARF, to zobacz kurs online ,,Dieta BARF jest prosta – kot”.
Dietę eliminacyjną wprowadza się najczęściej równolegle z antybiotykoterapią i leczeniem zaleconym przez prowadzącego lekarza weterynarii.
Czasem okazuje się, że IBD jest jedynie nietolerancją pokarmową, która ustępuje przy przeprowadzonej diecie eliminacyjnej, z nowym źródłem białka. Bardzo istotny jest również okres przejściowy na nowy typ diety. Niektóre koty cierpiące na IBD, wykazują spadek apetytu, który może być niebezpieczny dla chorego zwierzęcia. Dlatego też w takiej sytuacji bardzo często zaleca się stopniowe mieszanie starej diety z nową. Do przeprowadzenia diety eliminacyjnej poza wykorzystaniem diety gotowanej lub diety BARF, można wykorzystać odpowiedniej jakości monobiałkowe karmy mokre. Jest to jednak mniej zalecane rozwiązanie.
W swojej praktyce spotykam coraz częściej koty cierpiące na IBD i dopiero po wprowadzeniu właściwej diety, udaje się ustabilizować ich stan. Jeżeli potrzebujesz porady, to możesz zapisać się do mnie na konsultację żywieniową.
Probiotyki
Przy IBD warto, jest wprowadzić wsparcie probiotyczne, które pomoże odbudować zaburzoną florę jelitową. Probiotyki są podawanymi doustnie żywymi kulturami bakterii. Czasami taką kurację probiotyczną wydłuża się nawet po ustaniu objawów.
Bardzo istotne jest to, aby probiotyki, które wykorzystujemy, były to probiotyki, przeznaczone dla psów i kotów, a nie dla ludzi. Dobry probiotyk nie powinien zawierać zbędnych dodatków, a niezbędne szczepy bakterii. Zastosowanie probiotyków stymuluje perystaltykę jelitową oraz zapobiega biegunkom i zaparciom.
Suplementacja przy IBD
Dobrym pomysłem przy podejrzeniu IBD u kota jest zastosować właściwą suplementację wzmacniającą organizm. Głównym celem zastosowania suplementacji jest wsparcie pracy jelit oraz uzupełnienie niedoborów, jeśli do takich doszło przy okazji wyniszczenia organizmu. To jednak musi być wcześniej ustalone na podstawie wyników badań.
W sytuacji niedoboru witaminy B12 bardzo często potrzebne jest pozajelitowe dawkowanie. Wynika to z tego, że doustne podanie zazwyczaj nie przynosi pożądanego efektu.
Dobrym pomysłem jest suplementowanie kwasów Omega 3 np. w postaci oleju z dzikiego łososia, co działa prozdrowotnie i zmniejsza stan zapalny w organizmie zwierzęcia.
Właściwe postępowanie dietetyczne przy IBD u kota ma działanie terapeutyczne i pozwala ustabilizować organizm pupila. Niestety zawsze istnieje ryzyko nawrotu choroby, jednak stosując dobrze zbilansowaną i odpowiednio dobraną dietę, to ryzyko jest znacznie mniejsze.
Koniecznie przeczytaj jakie jest ,,10 objawów choroby u kota”.
Artykuł bardzo dobry. Czytam i dumam. U mojego kocika USG wykazało chłoniaka. Bez biopsji na razie – kot dostał antybiotyk. Zanim dostał antybiotyk – jadł już kilka razy dziennie i nadal je dużo. Teraz nie ma biegunek ani wymiotów – 1 steryd i 4 dni antybiotyku, futerko jest lepsze, chyba lekko przytył i je. Nie wiem czy kuwetę zalicza – mam 4 koty i trudno sprawdzić w piwnicy.. ale kot sie zmienił. Jesli okaże sie i oby .. że to nie chłoniak – zgłoszę sie po dobrą dietę dla kocika. Mam nadzieję że to nie jest obcy..
pozdrawiam
Hanna
Artykuł kapitalny, idealnie wpisuje się w stan mojego kota chorego na ostre zapalenie trzustki i przewlekłe zapalenie jelit. Było z nim już naprawdę cieniutko, od sześciu miesięcy jest na gotowanym barf-ie plus na stałe leki i ma się całkiem nieźle. Pozdrawiam Tomasz
Dziękuję za komentarz i cieszę się, że kot dobrze się trzyma na gotowanym barfie. Życzę dużo zdrówka dla niego 🙂
czy kot ze zdiagnozowanym IBD może dostać szczepienie na wscieklizne ?
Niestety ciężko mi odpowiedzieć, nie znając wyników badań i stanu zdrowia kota. To najlepiej skonsultować z prowadzącym lekarzem weterynarii.
Bardzo ciekawy artykul. Mam problem z kotem ktory wymiotuje krwia i z krwia sie zalatwia tracac wtedy apetyt. Niestety nie wiem jak go leczyc. Lekarz zlecil encorton, po czym kot zaczal zrec wiec zaczelam dawac polowe dawki. ale moim zdaniem kotu nalezalo wykonac jakies dodatkowe badania krwi ale nie znam sie na tym i wymyslam nowe badania tracac na darmo pieniadze. Ale z artykulu widze, ze nie mial zrobionej witaminy B12 i kwasu foliowego. Ma we krwi eyozynofile 8 razy wiecej niz norma. Moze powinnam zmienic diete, moze ma jakas alergie? Co to jest gotowany barf?
Tak tutaj potrzebna jest dokładna diagnostyka i poza badaniem krwi warto zbadać kał oraz zrobić USG. Gotowany BARF to odpowiednik diety surowej BARF. Najprościej mówiąc jest to dieta domowa gotowana dla kota.
zrobilismy witamine B12 i byl niedobor. Podalismy kilkakrotnie zastrzyk 500 witaminy. Kotek przez pewien czas poczul sie troche lepiej, ale widac, ze jest chory. Stale jest na encortonie i wdrozylismy omeprazol. USG bylo robione kilka razy. po encortonie jelito cienkie zmniejszylo znacznie grubosc scianek. Teraz minal juz przeszlo rok. Co jakis czas mamy wymioty zywej krwi. Czy kot moze miec wrzody zoladka? Nie mam mozliwosci robic mu zastrzykow i podaje B12 w kroplach jak dla niemowlat, ale nie wiem czy to ma sens jezeli witamina sie nie wchlania w przewodzie pokarmowym?
Jak najbardziej u kota mogą występować stany zapalne żołądka lub jelit. Jeśli jest niedobór witaminy B12, to jedynym skutecznym sposobem jest właśnie podawanie zastrzyków. Suplementacja doustna bywa nieskuteczna.
Proszę o pomoc.
18 letni kot z IBD leczony od lipca 2022. Obecnie ostry rzut choroby od ponad dwóch tygodni biegunka. Leczony antybiotykami i szeregiem innych leków. Wiem że ważna jest dieta co chwilę próbuję dobrać odpowiednie karmy. Nic to nie daje. Ma okresowe braki apetytu a potem apetyt wraca razem z biegunką. Czy mógłby Pan podpowiedzieć mi która karma będzie dla niego najlepsza?
Kot jest coraz słabszy i wychudzony (3200 kg) Chciałabym mu pomóc bo nie mogę go teraz stracić. Proszę o pomoc.
Pozdrawiam
Małgosia
Niestety ciężko mi tutaj doradzić karmę nie znając wyników badań i historii choroby kota. Na pewno przy ostrym rzucie IBD najlepiej się sprawdza monobiałkowa dieta gotowana. Kot musi też być zabezpieczony lekami, aby nie tracił apetytu i w konsekwencji na masie mięśniowej.
Już wiem więcej. USG i badania kupki wykazały nadmiar flory bakteryjnej i wysokie leukocyty mimo 3 tyg antybiotyku. Kroplówki co tydzień od ok 2 miesięcy, teraz probiotyk, antybiotyk włączamy za dwa dni. Zainteresowała mnie dieta BARF. Ustalę z lekarzem czy można już włączyć dietę bo gotowe vet, jadło nie wchodzi. Cała czwórka przeszła na vet dietę i ,, mniej jedzą. Jedno ma alergię na mięso – więc muszę uważać co daję o któremu:). Mam znakomitego lekarz który wspaniale czyta USG no i super dziewczyny – dr -od wewnętrznych i chirurg – Warszawa – jeśli kogoś zainteresuje – polecam klinikę wet na Stegnach FIGARO.
Jesli dr zgodzi sie na dietę BARF – napiszę i dopytam pozdrawiam
Tu faktycznie wygląda na to, że dzieje się coś w obrębie jelit. Trzymam kciuki za zdrowie kotów i oczywiście w razie czego zapraszam 🙂
mój 12-letni kot ma zdiagnozowane IBD. od paru dni jest na diecie monobiałkowej (karma mokra i sucha). niestety bardzo opornie je tę karmę, a w dodatku pojawił się u niego bardzo luźny stolec, czego nigdy wcześniej nie było. Zastanawiam się, czy to jest normalny objaw przy takiej zmianie karmy i czy powinnam kontynuować tę dietę u niego.
Przy IBD, gdzie jelita nie pracują właściwie, konieczne jest zastosowanie lekkostrawnej diety. Dlatego w pierwszej kolejności należałoby zupełnie odstawić karmę suchą i pozostać tylko na mokrej. Mi najlepiej przy kotach z IBD sprawdza się dieta BARF, tak więc polecałbym przemyśleć to rozwiązanie.
Jeśli chodzi o gotowanego BARFa jakie rodzaje mięsa wchodza w grę? Mój dopiero co adoptowany 5letni kocurek ma diagnozę IBD.
Tak właściwie można użyć każdego mięsa. Natomiast w momencie gdy przeprowadzamy dietę eliminacyjną, to zaleca się zastosować takie mięso z którym wcześniej kot nie miał styczności.
Mój kotek zaczął chorować na IBD w wieku 3 lat. Je gotowanego barfa mono królik, niedobory witaminowe są uzupełniane. Dużo alergii pokarmowych. Niestety jelita w usg mocno pogrubione. Będzie podawany steryd. Ile żyją koty z tak wczesną diagnozą IBD?
Ciekawy artykuł.Czy może Pan polecić dobrego specjalistę majácego doświadczenie w leczeniu IBD?
Kociczka(15,8 lat)
Od kilku lat po USG i badaniach przypuszczalnie jako złośliwa limfadenopatia lub zapalenie.Witaminy B12 i kw.foliowego nie miała sprawdzanego.Dostaje Prednicortone 5 mg (1/4 tabletki co drugi dzień) Co 3-4 miesiące lądujemy z biegunką i wymiotami a zastrzykach u weta.
Węzły chłonne kreskowe nie powiększają się ,ale martwi mnie umiarkowana dystrofia nerek-Pielektazja.
Artykuł bardzo pomocny i ciekawy.
Jak się z Panem skontaktować jeśli byśmy chcieli ułożyć dietę?
Ps Kotka bardzo wybredna dieta głównie mokra(Applaws,Cisna,Almo natur plus 10-15 sucharków Royal dla seniorów)
Dziękuję za komentarz i cieszę się, że artykuł się przydał. Na konsultację może Pani się zapisać tutaj https://wiedza.petslover.pl/product/konsultacja-zywieniowa/. Postaram się też zaproponować jakiegoś lekarza weterynarii specjalistę z Pani rejonu :). Ważne też, aby kotka miała zbadaną witaminę B12 i kwas foliowy!
Dziękuję za ten artykuł. Wreszcie zrozumiałam o co chodzi w IBD. Porównanie kosmków do palców rozjaśniło mi sprawę. Cieszę się, że ktoś jeszcze pisze dla laików.
Wspomniał Pan o niedoborze B12. A co oznacza nadmiar? Pytam, bo po przeczytaniu tekstu nie składa mi się to wszystko w całość i zastanawiam się, czy diagnoza mojej kotki jest prawidłowa.
Kotka ma 15 lat i zdiagnozowane IBD. Nie ma wymiotów ani biegunek. W ciągu pół roku straciła 0,5 kg (waży 2,7 kg). Kalprotektyna 5, pojedyncze kulki tłuszczu, włókna mięsne i pasma śluzu w kale. Tarczyca i kwas foliowy w normie, B12 >1107 przy normie 885.
Dopiero za 2 tygodnie mamy wizytę u gastrologa, a już kilka tygodni czekamy i robimy kolejne badania. Chciałabym przed wizytą dowiedzieć się jak najwięcej o zagrożeniach i możliwościach.
Z góry dziękuję za wyjaśnienie.
Cieszę się, że artykuł okazał się przydatny :). Podwyższona witamina B12 nie jest u kotów diagnostyczna. Czasem może świadczyć o przeroście bakteryjnym w jelitach, ale nie obserwuje się tego u kotów zbyt często. Jeśli kotka ma w normie kwas foliowy, nie ma objawów, to może nie być chora na IBD. Oczywiście nie mówię na 100%, bo niestety jedyny sposób, aby to potwierdzić, to biopsja.
Cieszę się, że trafiłam na ten artykuł. Tłumaczy Pan super !
Mój 4 letni Miki w ciągu miesiąca stracił 0,6 kg, co przy poprzedniej wadze 7,4 już było widoczne bez ważenia. Nie wymiotował. Jadł więcej trawy i miał luźne, śmierdzące stolce ( 5-6 dziennie).
Morfologia – stan zapalny. Usg – stan zapalny jelit, IBD (?). kwas foliowy ok, ale B12 mniej niż 450, przy min. 900!!!Diagnoza, to IBD, choć lekarz powtarza, że nie można wykluczyć chłoniaka.
Dostał sterydy w tabletkach, probiotyk i B12 w zastrzykach na najbliższy miesiąc.
I zmiana diety…I tu problem.Wcześniej był na diecie Urinare , dziś odmawia jedzenia. Żyje na suchej jagnięcinie, ale każda próba z mokrą karmą, nawet jagnięcina nie jest akceptowalna. Wiem , że suchej nie powinien jeść, ale inaczej niczego by nie jadł. Przechodziłam już dwukrotnie proces zmiany diety, ale teraz jestem bezsilna. Królik, kangur, przepiórka, dzik.. tylko wącha.
Dziękuję za komentarz i cieszę się, że artykuł okazał się przydatny :). Bardzo mi przykro z powodu diagnozy u Mikiego. Przy tego typu problemach najlepiej mi się sprawdza dieta gotowana lub dieta surowa BARF. Takie diety są też o wiele apetyczniejsze. Mogę pomóc pupilowi :). Zapraszam na konsultację.